Tuesday, May 8, 2007

Amnestie voor Vrienden van de poëzie

Na mijn attack op Man Bijt Hond in het vorige stukje lijkt me een kleine lofrede op één rubriek gepast, en welke zou het anders kunnen zijn dan: de vrienden van de poëzie. Als semiprofessionele poëzielezer - die titel verdien je al gauw wanneer je überhaupt af en toe het woord poëzie in de mond neemt - kan ik me ook hier engageren om de negatieve elementen van Wim Helsens dagelijkse optreden in de verf te zetten, maar ik doe het lekker niet.

Het is een zeer gesloten strikt afgebakend kader waarbinnen Helsen elke dag een gedicht komt voorstellen: we kunnen niet buiten de omlijsting van de aanspreking 'Dag vrienden van de poëzie' en de afsluiter 'Prachtig gedicht. Bedankt dichter X voor dit prachtige gedicht', maar dat kader stoort hem niet daarbinnen allerhande dimensies van het poëzielezen te verkennen. Hij leest op een kinderlijk naïeve manier die aan zijn toehoorder alle ruimte laat voor - jawel - interpretatie; heel anders dan postmoderne literatuurwetenschappers die de vrije interpretatie prediken maar zelf allerhande leeswijzen gaan aanreiken teneinde toch de eigen interpretatie als de net iets betere voor te stellen. Dat doet Wim Helsen niet.

We zouden kunnen verwachten dat hij rekening houdend met zijn doelpubliek alleen eenvoudige begrijpelijke poëzie leest met slechts één betekenis, maar ook daaraan maakt hij zich niet schuldig. Hij kiest de klassiekers: Guido Gezelle, Paul van Ostaijen en Herman de Coninck kunnen wat hem betreft niet vaak genoeg aan bod komen; maar af en toe duikelt Helsen ook een anoniem gedicht uit de zeventiende eeuw op of leest hij Arjen Duinker - die zelfs in 'het milieu' een hermetisch dichter wordt geacht.

Voorts kan men tegen hem in brengen dat hij de aandacht van het gedicht wegtrekt door de hele opvoering die hij eraan koppelt. Wim Helsen is naast poëzievriend immers cabaretier. En mensen raken gefascineerd door het knullige typetje dat een gedicht komt voorlezen en daar een hele show rond verkoopt, maar het gedicht zelf hoort men niet. Niet elke dag althans, maar af en toe zal één iemand één bijzonder gedicht ontdekken, en - hoe idealistisch ook - dat is toch genoeg.

En ten laatste: natuurlijk hebben we het inmiddels wel gezien. Tenslotte verschilt zijn show op maandag in geen enkele manier van zijn show op dins en woens en donder, noch van al zijn shows van de voorbije maanden. Maar de gemiddelde MBH-kijker is niet iemand die snel dingen beu raakt. Blijkbaar kan hij de zoveelste verzameling postzegels of miniatuurtreintjes nog steeds smaken, waarom dan niet het zoveelste kleine kunstwerkje gebracht door een ander klein kunstwerkje?

Poëzie is in alle opzichten een marginaal genre, het zal nooit gelezen worden en minder nog verkocht – en dat moeten wij, poëzielezers stilaan maar eens aanvaarden – maar als Wim Helsen erin slaagt om poëzie elke dag op deze manier te verkopen, dan moeten we hem vooral aanmoedigen verder te doen.

No comments: